Syntetyczne substancje pobudzające — bieżąca sytuacja w Europie (Europejski raport narkotykowy 2024)

Amfetamina, metamfetamina i od niedawna syntetyczne katynony to syntetyczne substancje pobudzające ośrodkowy układ nerwowy dostępne na rynku środków odurzających w Europie. Na tej stronie zamieszczono najnowsze analizy sytuacji dotyczącej narkotyków – w odniesieniu do syntetycznych substancji pobudzających – w Europie, między innymi informacje o rozpowszechnieniu używania, zapotrzebowaniu na leczenie, konfiskatach, cenie i czystości oraz szkodach.
Niniejsza strona stanowi część Europejskiego raportu narkotykowego 2024 – corocznego przeglądu sytuacji narkotykowej w Europie sporządzonego przez EMCDDA.
Ostatnia aktualizacja: 11 czerwca 2024 r.
Różne rodzaje dostępności i stosowania substancji pobudzających
Amfetamina, metamfetamina i syntetyczne katynony to syntetyczne substancje pobudzające ośrodkowy układ nerwowy dostępne na europejskim rynku nielegalnych substancji odurzających. Tradycyjnie najpowszechniejszym narkotykiem zawsze była amfetamina, natomiast dostępność i stosowanie metamfetaminy oraz syntetycznych katynonów były w większości krajów bardziej ograniczone. Istnieją jednak sygnały świadczące o tym, że wzorce dostępności i stosowania syntetycznych substancji pobudzających ulegają różnicowaniu. Częściowo wynika to z faktu, że tendencje w produkcji syntetycznych środków odurzających mogą być niezwykle dynamiczne, a konsumenci mogą postrzegać różne narkotyki jako funkcjonalnie podobne i być skłonni do próbowania nowych produktów w zależności od ich dostępności na rynku. Z większą dostępnością i szerszym zakresem używania takich substancji wiążą się obawy o zwiększone zagrożenia dla zdrowia i problemy społeczne. Jednocześnie obecne narzędzia informacyjne nie są na tyle dobrze rozwinięte, aby umożliwić śledzenie tendencji w używaniu lub problemów powiązanych ze zmieniającymi się wzorcami używania syntetycznych substancji pobudzających, co oznacza, że możemy mieć trudności z wykrywaniem istotnych zmian w tym obszarze. Priorytetem jest zatem nadal poprawa naszej zdolności do monitorowania i szybszego reagowania na zmiany w używaniu narkotyków syntetycznych.
Zrozumienie zagrożeń dla zdrowia związanych z używaniem substancji pobudzających
Metamfetamina i syntetyczne katynony są chemicznie podobne do amfetaminy, ale niekoniecznie są równoważne pod względem ryzyka, jakie stanowią dla zdrowia publicznego. Przykładowo powszechniejsze stosowanie syntetycznych katynonów jest stosunkowo nowym zjawiskiem, jednak obecnie brakuje niezbitych dowodów pozwalających zrozumieć potencjalne zagrożenia dla zdrowia związane z tym zjawiskiem lub określić, co mogłoby stanowić odpowiednią interwencję. Metamfetamina jest dostępna w wysoce czystej, nadającej się do palenia w postaci. Istnieją jednak szczególne obawy zdrowotne związane ze używaniem tego narkotyku w taki właśnie sposób. Wszystkie te substancje mogą być również dostępne w postaci podobnie wyglądających proszków lub tabletek, co oznacza, że konsumenci mogą nie być świadomi, jaką konkretnie substancję pobudzającą lub mieszankę przyjmują. Doniesienia z punktów kontroli narkotyków w kilku państwach członkowskich UE w latach 2022–2023, a także zgłoszenia do europejskiego systemu wczesnego ostrzegania wskazują, że syntetyczne katynony mogą być również wykrywane w produktach MDMA, co odzwierciedla sprzedaż wprowadzającą nabywcę w błąd i fałszowanie. Oznacza to, że analiza kryminalistyczna i toksykologiczna jest szczególnie ważna dla zrozumienia zarówno tendencji w konsumpcji, jak również skali i charakteru wszelkich powiązanych niekorzystnych skutków zdrowotnych.
Bardziej ogólne obawy budzi fakt, że wszystkie omawiane tu substancje pobudzające są również w pewnym stopniu związane z zachowaniami, które mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia. Zagrożenia te obejmują przedawkowanie, ostre i przewlekłe problemy ze zdrowiem psychicznym oraz choroby zakaźne. W niektórych populacjach odnotowano również problematyczne i intensywne wzorce stosowania substancji pobudzających, takie jak łączenie używania narkotyków wysokiego ryzyka i ryzykownych zachowań seksualnych, znane jako „chemsex”. Szczególne obawy dotyczą też dożylnego używania substancji pobudzających, z czym wiąże się wyższe ryzyko zakażenia wirusem HIV. Można to wyjaśnić częstszym używaniem, dzieleniem się sprzętem do wstrzykiwań i ryzykownymi zachowaniami seksualnymi wśród osób dożylnie używających substancji pobudzających.
W ciągu ostatnich dziesięciu lat w 7 miastach europejskich w 6 krajach odnotowano lokalne ogniska zakażeń HIV związane z dożylnym używaniem substancji pobudzających, głównie wśród grup zmarginalizowanych, które wstrzykują sobie narkotyki na otwartych scenach narkotykowych [zob. Drug-related infectious diseases – the current situation in Europe (Choroby zakaźne związane z narkotykami - obecna sytuacja w Europie)]. Przeprowadzona w latach 2022–2023 przez sieć ESCAPE analiza pozostałości w strzykawkach potwierdza obecność substancji pobudzających (np. amfetaminy i syntetycznych katynonów) na licznych scenach narkotykowych, gdzie substancje są używane dożylnie. Raporty z sieci szpitali objętych programem Euro-DEN Plus w całej Europie w 2022 r. podkreślają stałą obecność syntetycznych substancji pobudzających w przypadkach ostrych działań toksycznych związanych z narkotykami na oddziałach ratunkowych.
Produkcja metamfetaminy i handel nią wskazują na potencjalny wzrost jej użycia w Europie
Choć metamfetamina jest rzadziej używaną syntetyczną substancją pobudzającą, a jej obecność jest mniej zauważalna w dostępnych danych, wciąż pojawiają się sygnały, że jej produkcja w Europie rośnie. W poprzednich latach stosowanie tej substancji odurzającej było najczęściej obserwowane w Czechach i Słowacji, a niedawno także w ościennych krajach. Aktualnie jest ona jednak obecna w większej liczbie krajów, choć ogólne rozpowszechnienie jej stosowania wydaje się pozostawać w większości krajów na niskim poziomie. Mimo że dane z analizy ścieków nie są reprezentatywne dla ogółu populacji, to jednak wskazują, że w 15 z 67 miast europejskich, które udostępniły dane za lata 2022 i 2023, odnotowano wzrost ilości wykrytych pozostałości metamfetaminy.
Dostępne dane dotyczące wytwarzania i przemytu tych nielegalnych substancji pobudzających ujawniają zmienną dynamikę handlu. W 2022 r. w Unii Europejskiej zgłoszono likwidację 108 laboratoriów produkcji amfetaminy (119 w 2021 r.). Po spadku ze szczytowego poziomu w 2020 r. (22,3 tony), ilość narkotyków skonfiskowanych w Unii Europejskiej utrzymywała się na stabilnym poziomie około 7 ton w latach 2021–2022. Pojawiły się sugestie, że spadek ilości konfiskowanych narkotyków może wskazywać na zmniejszanie się produkcji, co prawdopodobnie wynika z przejścia producentów na inne substancje pobudzające, takie jak metamfetamina, której przemyt na rynki spoza UE może być bardzo dochodowy. Z najnowszych danych wynika, że ilość metamfetaminy skonfiskowanej w Unii Europejskiej w latach 2021–2022 pozostała stosunkowo stabilna, czyli na poziomie około 1,4 tony, po spadku ze szczytowego poziomu w 2019 r. (2,3 tony) spowodowanym znacznym importem z Meksyku. Liczba zlikwidowanych miejsc produkcji metamfetaminy nieznacznie spadła w 2022 r., co prawdopodobnie świadczy o tym, że chociaż wykryto miejsca o dużej wydajności, to większość z nich działa na niewielką skalę. Liczba wykrywanych miejsc produkcji waha się ponadto co roku. W 2022 r. wzrosła ilość skonfiskowanych pochodnych glicydowych BMK, prekursora wykorzystywanego do masowej produkcji metamfetaminy. Skonfiskowano również nowe, alternatywne substancje chemiczne służące do wytwarzania BMK (zob. Dane dotyczące rynku syntetycznych substancji pobudzających, poniżej). Zwiększone ilości prekursorów metamfetaminy i pokrewnych substancji chemicznych skonfiskowane w Europie odzwierciedlają znaczące w skali globalnej możliwości grup produkujących syntetyczne środki odurzające w tym regionie, przy czym narkotyk ten jest nadal wywożony głównie na rynki spoza UE. Problemy z dostępnością danych oznaczają, że należy zachować ostrożność przy interpretowaniu posiadanych informacji. Należy w dalszym ciągu śledzić tendencje w zakresie produkcji i analizować ich wpływ na zdrowie publiczne i bezpieczeństwo. W 2022 r. Turcja poinformowała o przejęciu rekordowej ilości metamfetaminy (prawie 16 ton). Jednym z powodów jest potencjalny wzrost przemytu metamfetaminy z Afganistanu wzdłuż uznanych szlaków przemytu heroiny do Europy. Problemem nadal pozostaje lepsze zrozumienie przepływów przemytu metamfetaminy i zmian zachodzących w Afganistanie; narkotyk ten był również celem podjętych niedawno przez talibów działań prowadzących do ograniczenia produkcji narkotyków w tym kraju.
Syntetyczne katynony stanowią coraz większe wyzwanie
Według doniesień syntetyczne katynony są coraz częściej przemycane w dużych dostawach do Europy z Indii. Jednocześnie są one również produkowane w Europie, zwłaszcza w Polsce, gdzie w 2022 r. zgłoszono likwidację 23 laboratoriów i skonfiskowano 355 kilogramów prekursorów. Biorąc pod uwagę ilości skonfiskowanych prekursorów chemicznych i przechwycenie alternatywnych, niepodlegających regulacjom substancji, wydaje się, że produkcja na dużą skalę może być prowadzona z przeznaczeniem na rynki zarówno europejskie, jak i inne.
Podsumowując, jako że stosowanie nielegalnych substancji pobudzających może być przyczyną licznych problemów zdrowotnych, monitorowanie tych substancji w dalszym ciągu stanowi problem również dla europejskich podmiotów kształtujących politykę i świadczących usługi. Częstsze dożylne używanie substancji pobudzających i potencjalnie o wiele poważniejsze powikłania zdrowotne związane z dożylnym używaniem i paleniem metamfetaminy oznaczają, że jakikolwiek wzrost konsumpcji — zwłaszcza wśród grup szczególnie wrażliwych — może stanowić coraz większe wyzwanie dla służb redukcji szkód i udzielania pomocy medycznej w nagłych przypadkach.
Kluczowe dane i tendencje
Rozpowszechnienie i wzorce używania syntetycznych substancji pobudzających
- Badania przeprowadzone w 24 krajach UE w latach 2017–2023, w których amfetaminę i metamfetaminę grupowano razem, wskazują, że 1,5 mln młodych dorosłych (w wieku 15–34 lat) używało amfetamin w ciągu ostatniego roku (1,5% tej grupy wiekowej). Spośród 12 krajów europejskich, w których przeprowadzano badania od 2020 r. i które podały przedziały ufności, 2 zgłosiły wyższe dane szacunkowe niż w poprzednim porównywalnym badaniu, a 10 zgłosiło stabilną tendencję (zob. Wykres 4.1 przedstawiający najnowsze dane z badania).
- Przedstawione dane szacunkowe dotyczące ryzykownego używania metamfetaminy różnią się między poszczególnymi krajami i wynoszą od 0,37 na 1000 mieszkańców (co odpowiada 225 osobom używającym narkotyku w sposób ryzykowny) w Cyprze do 5,22 na 1000 mieszkańców (34 700 osób używających narkotyku w sposób ryzykowny) w Czechach i 2,9 na 1000 mieszkańców (10 624 osoby używające narkotyku w sposób ryzykowny) w Słowacji.
- W europejskiej ankiecie internetowej na temat substancji odurzających z 2021 r., stanowiącej niereprezentatywny sondaż wśród osób używających narkotyków, używanie syntetycznych katynonów w ciągu ostatnich 12 miesięcy zgłosiło 4% respondentów.
Przedstawione tu dane dotyczące rozpowszechnienia używania bazują na badaniach ankietowych w ogólnej populacji, przekazanych EMCDDA przez krajowe punkty kontaktowe. Najnowsze dane i szczegółowe informacje o metodyce badania zawiera Biuletyn statystyczny 2024: rozpowszechnienie używania środków odurzających.
Grafiki przedstawiające najnowsze dane dla poszczególnych krajów bazują na badaniach przeprowadzonych w latach 2013–2022.
Szacunkowe dane dotyczące rozpowszechnienia używania w populacji ogólnej: przedziały wiekowe 18–64 i 18–34 dla Niemiec, Grecji, Francji, Włoch i Węgier; 16–64 i 16–34 dla Danii, Estonii i Norwegii; 18–65 dla Malty; 17–34 dla Szwecji.
- Spośród 65 miast, które dysponują danymi dotyczącymi pozostałości amfetaminy w ściekach komunalnych za lata 2022 i 2023, 26 zgłosiło wzrost, 13 sytuację niezmienną, a 26 spadek (Wykres 4.2).
Kolory: czerwony — wzrost, zielony — spadek, żółty — stabilizacja względem wcześniejszych wartości, niebieski — brak wcześniejszych danych
Średnie dobowe ilości amfetaminy w mg na 1000 mieszkańców. Pobór próbek przeprowadzono w ciągu tygodnia od marca do maja 2023 r.
Uwzględniając błędy statystyczne, wartości różniące się o mniej niż 10% od poprzednich są w przypadku tego wykresu uznawane za wartości stabilne.
Źródło: Sewage Analysis Core Group Europe (SCORE).
Pełny zestaw danych i analiz można znaleźć w publikacji Wastewater analysis and drugs – a European multi-city study (Analiza pozostałości narkotyków w ściekach – europejskie badanie obejmujące wiele miast).
- Spośród 67 miast, które udostępniły dane dotyczące pozostałości metamfetaminy w ściekach komunalnych za lata 2022 i 2023, 15 zgłosiło wzrost, 13 – stabilną sytuację, a 39 – spadek (Wykres 4.3).
Kolory: czerwony — wzrost, zielony — spadek, żółty — stabilizacja względem wcześniejszych wartości, niebieski — brak wcześniejszych danych
Średnie dobowe ilości metamfetaminy w mg na 1000 mieszkańców. Pobór próbek przeprowadzono w ciągu tygodnia od marca do kwietnia 2023 r.
Uwzględniając błędy statystyczne, wartości różniące się o mniej niż 10% od poprzednich są w przypadku tego wykresu uznawane za wartości stabilne.
Źródło: Sewage Analysis Core Group Europe (SCORE).
Pełny zestaw danych i analiz można znaleźć w publikacji Wastewater analysis and drugs – a European multi-city study (Analiza pozostałości narkotyków w ściekach – europejskie badanie obejmujące wiele miast).
Liczba osób podejmujących leczenie z powodu używania syntetycznych substancji pobudzających
- Szacuje się, że w 2022 r. prawie 10 000 pacjentów podjęło specjalistyczne leczenie uzależnienia od narkotyków w Europie, zgłaszając amfetaminę jako narkotyk podstawowy, z czego około połowa (4800) to osoby rozpoczynające leczenie po raz pierwszy (Wykres 4.4).
- W 2022 r. (lub w ostatnim roku, za który dane są dostępne) pacjenci używający amfetaminy lub metamfetaminy stanowili co najmniej 15% osób rozpoczynających leczenie po raz pierwszy w Bułgarii, Czechach, Estonii, Łotwie, Polsce, Słowacji, Finlandii i Turcji.
Dane dotyczą wszystkich osób podejmujących leczenie, dla których podstawowym narkotykiem jest amfetamina - 2022 r. lub ostatni dostępny rok. Dane dotyczące osób rozpoczynających leczenie po raz pierwszy pochodzą z 2022 r. lub ostatniego roku, za który są dostępne: Czechy, 2020, Hiszpania, Francja, Finlandia, Rumunia, 2021; Holandia, 2015 r. Dane ze Szwecji i Norwegii odnoszą się do pacjentów podających jako podstawowy narkotyk substancję pobudzającą inną niż kokaina.
- Osoby podejmujące leczenie i wskazujące metamfetaminę jako główny narkotyk problemowy koncentrują się w Czechach, Niemczech, Słowacji i Turcji, łącznie stanowiąc 92% z szacowanych 12 000 pacjentów używających metamfetaminy, którzy podjęli leczenie w 2022 r., przy czym 6400 z nich rozpoczęło leczenie po raz pierwszy (Wykres 4.5). Ponadto w pomieszczeniach do konsumpcji narkotyków w Atenach i Barcelonie w drugiej połowie 2022 r. zaobserwowano wzrost liczby osób zgłaszających palenie metamfetaminy.
Dane dotyczą wszystkich osób podejmujących leczenie, dla których podstawowym narkotykiem jest metamfetamina - 2022 r. lub ostatni dostępny rok. Dane dotyczące osób rozpoczynających leczenie po raz pierwszy pochodzą z 2022 r. lub ostatniego roku, za który są dostępne: Czechy 2020, Hiszpania, Francja, Finlandia, Rumunia 2021; Holandia, 2015 r.
- Dostępne dane z państw, które zgłosiły pacjentów podejmujących leczenie z powodu syntetycznych katynonów, wskazują na wzrost z 457 pacjentów w 2016 r. do 1207 pacjentów w 2022 r., z czego 90% odnotowano we Francji (416 pacjentów, dane z 2021 r.), w Polsce (306 pacjentów), Hiszpanii (225 pacjentów, dane z 2021 r.) i Belgii (145 pacjentów) (Wykres 4.6). Odsetek osób podejmujących leczenie z powodu syntetycznych katynonów wśród osób podejmujących leczenie z powodu substancji pobudzających innych niż kokaina jako podstawowy narkotyk wzrósł z 4% w 2016 r. do 8% w 2022 r.
Dane na temat osób podejmujących leczenie dotyczą roku 2022 albo ostatniego roku, za który są dostępne. Tendencje w zakresie liczby osób rozpoczynających leczenie przedstawiono na podstawie danych z 22 krajów. Na wykresie tendencji uwzględniono tylko kraje, w przypadku których dostępne są dane z co najmniej 5 z 6 lat. W przypadku danych brakujących, przypisano im wartości z poprzedniego roku dla Hiszpanii i Francji (2022 r.) oraz Niemiec (2019 r.). Z uwagi na zakłócenia w dostępie do usług z powodu COVID-19 dane za lata 2020, 2021 i 2022 należy interpretować z ostrożnością.
Dożylne używanie syntetycznych substancji pobudzających
- Używanie dożylne jest wymieniane jako powszechna droga używania przez osoby podejmujące leczenie z powodu amfetaminy jako podstawowego narkotyku w wielu krajach — w tym w Estonii (86%), Finlandii (78%), Norwegii (73%), Szwecji (57%) i Łotwie (54%).
- Około 6% używających amfetaminę pacjentów podejmujących leczenie w Europie w 2022 r. (albo w ostatnim roku, za który dostępne są dane) wskazało używanie dożylne jako główną drogę przyjmowania; 68% pacjentów wskazywało wciąganie przez nos, 9% — palenie, a 17% — przyjmowanie narkotyku drogą doustną. 65% wszystkich osób rozpoczynających leczenie pochodziło z czterech krajów, tj. Belgii, Niemiec, Polski i Hiszpanii.
- Analiza 1849 zużytych strzykawek, przeprowadzona przez sieć ESCAPE w 12 miastach w 11 państwach członkowskich w latach 2021-2022 r. wykazała, że ogólnie w 1/3 strzykawek występowały pozostałości co najmniej 2 rodzajów substancji odurzających. Najczęściej występującą kombinacją była substancja pobudzająca i opioid. Syntetyczne katynony znajdowano w zużytych strzykawkach zebranych na terenie Paryża (89%), Budapesztu (34%), Helsinek (23%) i Tallinna (19%). Syntetyczne katynony 3-MMC i 3-CMC wykrywano w Paryżu, Dublinie (tylko 3-MMC) i Pradze (tylko 3-CMC).
Szkody związane z używaniem syntetycznych substancji pobudzających
- W 2022 r. amfetamina była piątą substancją pod względem częstości zgłaszania przez 20 szpitali objętych programem Euro-DEN Plus zlokalizowanych w 15 krajach UE i Norwegii. Była ona przyczyną 9% (566) przypadków ostrych działań toksycznych substancji odurzającej.
- Metamfetamina była dwunastą substancją pod względem częstości zgłaszania przez 18 szpitali objętych programem Euro-DEN Plus w 2022 r., obecną w 2,1% (135) przypadków ostrych działań toksycznych substancji odurzającej (2,6% w 2021 r.).
- W 2022 r. syntetyczny katynon 3-MMC był przyczyną 38 przypadków ostrych działań toksycznych substancji odurzającej w 6 szpitalach objętych programem Euro-DEN Plus (68 w 2021 r. w 5 szpitalach).
- Spośród 20 krajów, które udostępniły dane z sekcji zwłok za rok 2022, 18 zgłosiło 1030 zgonów spowodowanych narkotykami, wśród których występowały amfetaminy (1073 w 2021 r. w 23 krajach) – wyniki sekcji zwłok grupują amfetaminę i metamfetaminę razem.
- W 6 krajach UE, w których w obu latach odnotowano zgony spowodowane narkotykami z udziałem syntetycznych katynonów, liczba przypadków wzrosła z 18 w 2021 r. do 27 w 2022 r.
Dane dotyczące rynku syntetycznych substancji pobudzających
-
W 2022 r. państwa członkowskie UE zgłosiły 31 000 konfiskat amfetaminy, co stanowiło 7,1 tony (7 ton w 2021 r.) (Wykres 4.7). Turcja skonfiskowała prawie 6 ton (3,5 tony w 2021 r.), w tym prawie 24 miliony tabletek opisanych jako „captagon” (13,8 mln w 2021 r.). Średnia czystość amfetaminy w sprzedaży detalicznej wyraźnie wzrosła w ciągu ostatniej dekady (+97%), natomiast średnia cena spadła (-27%).
„UE+2” oznacza państwa członkowskie UE, Norwegię i Turcję.
Cena i czystość: wartości średnie na poziomie kraju — minimum, maksimum i odstęp międzykwartylowy. Kraje różnią się w zależności od wskaźnika.
-
Państwa członkowskie UE zgłosiły 9900 konfiskat metamfetaminy o łącznej wadze 1,4 tony w 2022 r. (1,2 tony w 2021 r.) (Wykres 4.8). W 2022 r. Turcja zgłosiła 77 700 konfiskat metamfetaminy, w ramach których skonfiskowano 15,8 tony i 383 litry tego narkotyku (5,5 tony w 2021 r.). Znaczny wzrost ilości substancji skonfiskowanej przez Turcję może wskazywać na wzmożony handel metamfetaminą znanymi szlakami przemytu heroiny z Afganistanu przez Turcję do Europy. W ciągu ostatnich dziesięciu lat średnia czystość metamfetaminy nieznacznie wzrosła, natomiast cena utrzymywała się na stosunkowo niezmiennym poziomie, choć w ostatnich latach spadała.
„UE+2” oznacza państwa członkowskie UE, Norwegię i Turcję.
Cena i czystość: wartości średnie na poziomie kraju — minimum, maksimum i odstęp międzykwartylowy. Kraje różnią się w zależności od wskaźnika.
- Około 87% całkowitej ilości nowych substancji psychoaktywnych zgłoszonych jako skonfiskowane przez państwa członkowskie UE w 2022 r. we wszystkich postaciach, czyli 26,5 tony (4,5 tony w 2021 r.), stanowiły syntetyczne katynony. Głównymi substancjami były 3-CMC (63%), 3-MMC (9%), 2-MMC (5%) i N-etylonorpentedron (3%). Ogromne ilości katynonów znalezione w trakcie niektórych pojedynczych konfiskat, głównie przemycanych z Indii, sugerują, że substancje te mogą odegrać większą rolę na europejskim rynku substancji pobudzających.
- W 2022 r. 7 państw członkowskich UE zgłosiło likwidację 108 laboratoriów amfetaminy (119 w 2021 r.): Holandia (39), Belgia (35), Polska (22), Hiszpania (5), Szwecja (5), Chorwacja (1) i Rumunia (1).
- W dziewięciu państwach członkowskich UE zgłoszono likwidację 242 laboratoriów metamfetaminy w 2022 r. (224 w 2021 r.): Czechy (202), Holandia (14), Bułgaria (12), Belgia (6), Polska (4), Grecja (1), Hiszpania (1), Słowenia (1) i Szwecja (1).
- W 2022 r. 15 państw członkowskich UE zgłosiło konfiskaty prekursorów potrzebnych do syntezy metamfetaminy „metodą efedryny” (efedryny i pseudoefedryny) w ilości 352 kilogramów (w postaci zarówno proszku, jak i tabletek). W 2021 r. 15 państw członkowskich UE zgłosiło konfiskatę 723 kilogramów. Metamfetaminę można również produkować z wykorzystaniem BMK jako materiału wyjściowego, który może być również stosowany do produkcji amfetaminy. W 2022 r. w Europie skonfiskowano 1329 litrów BMK (blisko 5100 litrów w 2021 r.) i 26,6 tony substancji, które można wykorzystać do produkcji BMK. Konfiskaty te obejmowały 25,6 tony glicydowych pochodnych BMK (736 kilogramów w 2021 r.), 379 kilogramów MAPA (blisko 9,7 tony w 2021 r.) oraz ponad 500 kilogramów APAA i APAAN (50 kilogramów APAA w 2021 r.). Dwie nowe alternatywne substancje chemiczne, które mogą być również wykorzystywane do produkcji BMK, DEPAPD i enolat DEPAPD, zostały zgłoszone w Europie (i na całym świecie) po raz pierwszy w 2022 r. i skonfiskowane w stosunkowo niewielkich ilościach. Ponadto Belgia, Niemcy i Holandia zgłosiły konfiskaty kwasu winowego, substancji chemicznej, która umożliwia odzyskiwanie najsilniejszej i najbardziej poszukiwanej formy metamfetaminy (d-metamfetaminy, używanej do „metamfetaminy krystalicznej”) z mieszanin wytwarzanych metodami BMK, w ilości 2,6 ton w 2022 r. (4,5 ton w 2021 r.). Sugeruje to, że produkcja d-metamfetaminy w Europie nadal prowadzona jest na dużą skalę.
- W 2022 r. w Unii Europejskiej zlikwidowano 29 wytwórni syntetycznych katynonów. Niektóre z nich działały na dużą skalę (16 w 2021 r.): 23 w Polsce (12 w 2021 r.) i 6 w Holandii (2 w 2021 r.).
- Konfiskaty prekursorów syntetycznego katynonu wyniosły 558 kilogramów w 2022 r. (555 w 2021 r.), z czego większość skonfiskowano w Polsce (355 kilogramów, 311 kilogramów w 2021 r.). We Francji zatrzymano transport 4-chloropropiofenonu, prekursora 4-CMC, o wadze 1 tony, pochodzący z Chin i zmierzający do Polski.
- Mimo że nie jest to reprezentatywne dla krajowych rynków narkotykowych, ponad 66% próbek amfetaminy przebadanych w europejskich punktach sprawdzania narkotyków w pierwszej połowie 2023 r. zawierało psychoaktywną substancję fałszującą. Najczęściej występującą psychoaktywną substancją fałszującą w próbkach amfetaminy analizowanych w punktach sprawdzania narkotyków była kofeina. Inne substancje pobudzające i halucynogenne również powszechnie uznawano za zanieczyszczające.
- W 2022 i 2023 r. zgłoszenia do europejskiego systemu wczesnego ostrzegania sugerowały możliwość, że syntetyczne katynony są coraz częściej sprzedawane niezgodnie z przeznaczeniem jako MDMA lub wykorzystywane do fałszowania MDMA. Chociaż zakres tego problemu jest nieznany, w punktach sprawdzania narkotyków w 11 państwach członkowskich UE stwierdzono, choć rzadko, obecność syntetycznych katynonów w produktach MDMA. Fałszowane produkty obejmowały ecstasy w postaci tabletek, kryształów i proszku oraz zawierały zwykle 4-CMC (klefedron), 3-MMC, 4C (mefedron) i dipentylon.
Szczegółowe informacje na temat syntetycznych substancji pobudzających można znaleźć we wspólnym raporcie EMCDDA i Europolu EU Drug Markets: In-depth analysis (Rynek narkotykowy w UE – szczegółowa analiza) i opracowaniu EMCDDA Stimulants: health and social responses (Substancje pobudzające: reakcje zdrowotne i społeczne)
Dane źródłowe
Pokaż tabele z danymi źródłowymi
Pełny zestaw danych źródłowych do Europejskiego raportu narkotykowego na rok 2024, w tym metadane i uwagi metodologiczne, jest dostępny w naszym katalogu danych.
Podzbiór tych danych, wykorzystywany do generowania infografik, wykresów i podobnych elementów na tej stronie, można znaleźć poniżej.
Tabele danych dotyczących częstości używania narkotyków, w tym ogólne badania populacji i analiza ścieków (wszystkie substancje)
Inne tabele z danymi, w tym tabele specyficzne dla syntetycznych substancji pobudzających