MDMA – η τρέχουσα κατάσταση στην Ευρώπη (Ευρωπαϊκή έκθεση για τα ναρκωτικά 2024)

Η MDMA είναι συνθετική ουσία η οποία είναι χημικά συναφής με τις αμφεταμίνες, αλλά έχει κάπως διαφορετική δράση. Στην Ευρώπη, η χρήση MDMA έχει γενικά συνδεθεί με περιστασιακές μορφές κατανάλωσης στο πλαίσιο της νυχτερινής ζωής και της ψυχαγωγίας. Στη σελίδα αυτή, μπορείτε να βρείτε την τελευταία ανάλυση της κατάστασης στην Ευρώπη όσον αφορά την MDMA, όπως, μεταξύ άλλων, της επικράτησης της χρήσης, των κατασχέσεων, της τιμής και της καθαρότητας. 

Η σελίδα αυτή αποτελεί μέρος της Ευρωπαϊκής έκθεσης για τα ναρκωτικά 2024, της ετήσιας επισκόπησης του EMCDDA σχετικά με την κατάσταση των ναρκωτικών στην Ευρώπη.

Table of contents/Search

Table of contents/Search

Search within the book

Operator

Any match

Exact term match only

Select any filter and click on Search to see results

Close

Τελευταία επικαιροποίηση: 11 Ιουνίου 2024

Ενδείξεις αυξημένης παραγωγής MDMA στην Ευρώπη· ισχυρά προϊόντα εξακολουθούν να δημιουργούν κινδύνους για την υγεία

Η MDMA είναι συνθετική ουσία η οποία είναι χημικά συναφής με τις αμφεταμίνες, αλλά έχει κάπως διαφορετική δράση. Στην Ευρώπη, η χρήση MDMA έχει γενικά συνδεθεί με περιστασιακές μορφές κατανάλωσης στο πλαίσιο της νυχτερινής ζωής και της ψυχαγωγίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, η MDMA είναι η δεύτερη πιο συχνά χρησιμοποιούμενη παράνομη διεγερτική ουσία στην Ευρώπη, μετά την κοκαΐνη. Η χρήση της ουσίας φαίνεται να μειώθηκε προσωρινά κατά τις πρώτες φάσεις της πανδημίας COVID-19, αλλά ανέκαμψε μετά την άρση των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης. Τα πλέον πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι η τρέχουσα κατάσταση παραμένει σχετικά σταθερή σε ό,τι αφορά την ετήσια κατανάλωση, αν και η κατάσταση σε εθνικό επίπεδο εμφανίζεται σχετικά ανομοιογενής και υπάρχουν ορισμένες πιθανές ενδείξεις μικρής αύξησης της χρήσης σε ορισμένες χώρες. Σχεδόν στα δύο τρίτα των ευρωπαϊκών πόλεων που ανέφεραν ανάλυση λυμάτων διαπιστώθηκε αύξηση των καταλοίπων MDMA μεταξύ 2022 και 2023.

Ευρωπαϊκή παραγωγή για μια παγκόσμια αγορά MDMA

Η παραγωγή της MDMA είναι γνωστό ότι πραγματοποιείται στην Ευρώπη, τόσο για εγχώρια κατανάλωση όσο και για εξαγωγές σε αγορές εκτός ΕΕ. Η Ευρώπη αναγνωρίζεται ως σημαντική πηγή προμήθειας της εν λόγω ουσίας παγκοσμίως, καθώς το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής MDMA θεωρείται ότι είναι συγκεντρωμένο στις Κάτω Χώρες ή στις γύρω περιοχές. Η παρακολούθηση των τάσεων στην παραγωγή παράνομων ουσιών δεν είναι εύκολη υπόθεση, ωστόσο υπάρχουν πλέον ορισμένες πιθανές ενδείξεις που υποδεικνύουν αύξηση των επιπέδων παραγωγής MDMA στην Ευρώπη, μετά από μια πρόσφατη περίοδο κατά την οποία οι όγκοι παραγωγής θεωρείται ότι είχαν μειωθεί. Ο αριθμός των εργαστηρίων MDMA που εξαρθρώθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση αυξήθηκε σε 48 το 2022 (25 το 2021), ενώ οι κατασχέσεις της διεθνώς ελεγχόμενης πρόδρομης χημικής ουσίας PMK (πιπερονυλομεθυλοκετόνη) και των γλυκιδικών παραγώγων της για την παρασκευή MDMA αυξήθηκαν σημαντικά το 2022, σε 19,9 τόνους (2,6 τόνοι το 2021). Εναλλακτικές χημικές ουσίες κατασχέθηκαν επίσης σε σημαντικές ποσότητες το 2022. Οι εν λόγω αναφορές για αυξημένες κατασχέσεις πρόδρομων ουσιών MDMA και εναλλακτικών χημικών ουσιών, σε συνδυασμό με πληροφορίες σχετικά με τις εξαγωγές MDMA, μπορεί να αντικατοπτρίζουν αύξηση της παραγωγής των ναρκωτικών για τις παγκόσμιες αγορές και γενική ανάκαμψη μετά την πτώση που σχετίζεται με την πανδημία COVID-19. Ωστόσο, δεν υποδηλώνουν όλα τα πρόσφατα δεδομένα κάτι τέτοιο. Το 2022, η κατασχεθείσα ποσότητα δισκίων MDMA στην Ευρωπαϊκή Ένωση μειώθηκε σχεδόν κατά ένα τρίτο και η κατασχεθείσα ποσότητα σκόνης MDMA μειώθηκε ελαφρώς. Η περιεκτικότητα των δισκίων σε MDMA και η καθαρότητα της σκόνης συνέχισαν να μειώνονται το 2022, μετά την κορύφωση που είχε καταγραφεί προ πανδημίας το 2019, και τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μείωση της περιεκτικότητας των δισκίων Έκστασης σε MDMA σε ορισμένες σημαντικές χώρες προέλευσης, ιδίως στις Κάτω Χώρες.

Η ισχύς των προϊόντων MDMA εξακολουθεί να προκαλεί ανησυχία

Παρά τις ενδείξεις ότι η περιεκτικότητα των δισκίων Έκστασης σε MDMA μειώνεται, με συνήθη περιεκτικότητα σε MDMA από 140 έως 157 χιλιοστόγραμμα, η συνολική δραστικότητα των δισκίων που διατίθενται στην αγορά λιανικής παραμένει υψηλή διαχρονικά. Η διαθεσιμότητα προϊόντων υψηλότερης δραστικότητας αυξάνει ενδεχομένως τον κίνδυνο δυσμενών επιδράσεων στην υγεία που συνδέονται με τη χρήση της εν λόγω ουσίας.

Τα δισκία MDMA διατίθενται συνήθως σε πολλά σχέδια, τα οποία είναι συχνά πολύχρωμα αντίγραφα των λογότυπων σημάτων. Παράλληλα με τις σκόνες και τα δισκία, έχουν αναφερθεί νέα προϊόντα MDMA, όπως τα βρώσιμα προϊόντα (καραμέλες, ζελατίνες και γλειφιτζούρια), τα οποία διατίθενται τα τελευταία χρόνια σε ορισμένες χώρες, για παράδειγμα στο Βέλγιο και την Τσεχία. Όπως και με τα βρώσιμα προϊόντα κάνναβης, τα προϊόντα αυτά δημιουργούν δυσκολίες στη ρύθμιση της προβλεπόμενης δοσολογίας και αυξάνουν τον κίνδυνο οι χρήστες να τα καταναλώσουν εν αγνοία τους, γεγονός ιδιαίτερα ανησυχητικό εάν καταναλώνονται από ανηλίκους.

Η χρήση MDMA σπάνια αναφέρεται ως λόγος για την έναρξη θεραπείας ουσιοεξάρτησης στην Ευρώπη. Ωστόσο, περιστατικά οξείας δηλητηρίασης και θανάτων ενίοτε συνδέονται με την κατανάλωση αυτής της ουσίας. Ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, ανέφεραν μικρό αριθμό θανάτων που οφείλονται στα ναρκωτικά και σχετίζονται με την MDMA το 2022, ενώ η Τουρκία παραμένει η μόνη χώρα που αναφέρει μεγαλύτερο αριθμό θανάτων. Οι λόγοι γι' αυτό δεν είναι σαφείς. Ως εκ τούτου, η χρήση της MDMA εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό ζήτημα ενημέρωσης και παρεμβάσεων για την πρόληψη και τη μείωση των βλαβών στην υγεία. Τα μέτρα που λαμβάνονται συνήθως σε αυτόν τον τομέα περιλαμβάνουν την κοινοποίηση κινδύνων σχετικά με προϊόντα υψηλής δραστικότητας και κατευθυντήριες γραμμές για την ασφαλέστερη χρήση της MDMA, καθώς και υπηρεσίες χωρίς ραντεβού και, σε ορισμένες χώρες, υπηρεσίες ανάλυσης ναρκωτικών, όπου οι καταναλωτές μπορούν να ζητούν ανάλυση της σύνθεσης των ουσιών τους.

Από τις διαθέσιμες πληροφορίες των υπηρεσιών ελέγχου ναρκωτικών προκύπτει ότι τα προϊόντα MDMA δεν αποτελούν μείζονος σημασίας μείζονος σημασίας αντικείμενο νόθευσης σε σύγκριση με άλλα παράνομα ναρκωτικά που υποβλήθηκαν σε αναλύσεις το 2022, αν και το συμπέρασμα αυτό είναι δύσκολο να γενικευθεί λόγω των περιορισμών στην εθνική και ευρωπαϊκή κάλυψη. Αυτό, ωστόσο, συμβαίνει, όπως αποδεικνύεται από την περιστασιακή ανίχνευση συνθετικών καθινονών στα δισκία MDMA. Τα εν λόγω μείγματα ναρκωτικών ουσιών, για τα οποία έχουν γίνει αναφορές στο Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης της ΕΕ ότι πωλούνται καταχρηστικά ως MDMA στους καταναλωτές, ενδέχεται επίσης να αυξάνουν τον κίνδυνο έκθεσης των καταναλωτών σε μη αναμενόμενες δυσμενείς επιδράσεις και πιθανές βλάβες.

Πρόσθετες λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με την MDMA μπορείτε να βρείτε στην κοινή έκθεση του EMCDDA και της Ευρωπόλ Αγορές ναρκωτικών στην ΕΕ: Διεξοδική ανάλυση και στην έκθεση του EMCDDA Διεγερτικές ουσίες: υγειονομικές και κοινωνικές παρεμβάσεις.

Βασικά στοιχεία και τάσεις

Επικράτηση της χρήσης MDMA

• Από έρευνες που διενεργήθηκαν σε 26 χώρες της ΕΕ κατά το διάστημα 2015-2023 προκύπτει ότι 2,2 εκατομμύρια νεαροί ενήλικες (15 έως 34 ετών) έκαναν χρήση MDMA τον τελευταίο χρόνο (2,2 % της συγκεκριμένης ηλικιακής ομάδας), ενώ το 2,3 % (1,1 εκατομμύρια) των ατόμων ηλικίας 15 έως 24 ετών εκτιμάται ότι έκαναν χρήση MDMA τον τελευταίο χρόνο (για τα δεδομένα έρευνας, βλ. Γράφημα 5.1).
• Από τις 13 ευρωπαϊκές χώρες που διεξήγαγαν έρευνες από το 2021 και αναφέρουν διαστήματα εμπιστοσύνης, 4 χώρες αναφέρουν υψηλότερες εκτιμήσεις και 9 χώρες αναφέρουν αμετάβλητες εκτιμήσεις σε σχέση με την προηγούμενη συγκρίσιμη έρευνα.

• Από τις 69 πόλεις οι οποίες διαθέτουν στοιχεία σχετικά με τα κατάλοιπα MDMA στα αστικά λύματα για το 2022 και το 2023, 42 ανέφεραν αύξηση, 11 σταθερή κατάσταση και 16 μείωση (Γράφημα 5.2). Και οι 10 πόλεις που διαθέτουν στοιχεία και για τα δύο χρόνια είχαν υψηλότερα φορτία MDMA το 2023 σε σχέση με το 2011.

Θάνατοι και περιστατικά στα νοσοκομεία που σχετίζονται με την MDMA

• Η MDMA αναφέρεται σε μικρό αριθμό θανάτων που οφείλονται στα ναρκωτικά, και στις περισσότερες χώρες λιγότερο από 1 στα 20 περιστατικά σχετίζεται με την εν λόγω ουσία. Για παράδειγμα, στη Γερμανία, η MDMA αναφέρθηκε σε 1 από τις 25 θανατηφόρες υπερβολικές δόσεις το 2022, ενώ τα περισσότερα από αυτά τα περιστατικά αφορούσαν πολλαπλές ουσίες. Η Τουρκία αποτελεί ακραία περίπτωση, καθώς η MDMA ανιχνεύεται σε σχεδόν 1 στους 5 οφειλόμενους στα ναρκωτικά θανάτους (46 από τους 246 το 2022). Η πλειονότητα των θανάτων από ναρκωτικά στην Τουρκία αφορά νεαρά άτομα, κυρίως άνδρες, και είναι πιθανότερο να αφορά διεγερτικές ουσίες παρά οπιοειδή, σε σύγκριση με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Νορβηγία.
• Η MDMA ήταν η έκτη πιο συχνά αναφερόμενη ουσία από τα νοσοκομεία του δικτύου Euro-DEN Plus το 2022. Η ουσία αναφέρθηκε από 19 επιλεγμένα νοσοκομεία το 2022 και εκτιμάται ότι ευθυνόταν για το 4,7 % των περιστατικών (διάμεση τιμή) στα 23 κέντρα που ανέφεραν δεδομένα για το συγκεκριμένο έτος. Στις περισσότερες περιπτώσεις που αναφέρθηκαν, έγινε ταυτόχρονη χρήση αλκοόλ. Οι ουσίες που χρησιμοποιήθηκαν συχνότερα σε συνδυασμό με MDMA ήταν η κοκαΐνη και η κάνναβη, σε ορισμένα δε κέντρα η GHB/GBL, η αμφεταμίνη και συνθετικές καθινόνες.
• Το 2022, το ποσοστό των περιστατικών οξείας τοξικότητας από ναρκωτικά που σχετίζονται με την MDMA αυξήθηκε σε σύγκριση με άλλες ουσίες και το προηγούμενο έτος (ή η MDMA αναφέρθηκε για πρώτη φορά) σε 10 από τα νοσοκομεία του δικτύου Euro-DEN. Σε 5 νοσοκομεία, το ποσοστό αυτό μειώθηκε και σε 4 παρέμεινε σταθερό.
• Μόνο στα νοσοκομεία του δικτύου στο Βέλγιο, τη Γαλλία και τις Κάτω Χώρες, η MDMA συνδέεται με περισσότερα από 1 στα 10 περιστατικά.
• Στα μισά από τα νοσοκομεία του δικτύου Euro-DEN το 2022, τουλάχιστον 3 από τα 4 περιστατικά λόγω MDMA αφορούσαν άνδρες, τουλάχιστον 4 από τα 10 περιστατικά αφορούσαν νέους ηλικίας κάτω των 25 ετών και η MDMA ήταν η μοναδική ουσία που αναφέρθηκε σε λιγότερο από το 3 % των περιστατικών που σχετίζονταν με την MDMA. Υπήρχε παράλληλη κατανάλωση αλκοόλ σε τουλάχιστον 2 από τα 3 περιστατικά, ενώ η κοκαΐνη και η αμφεταμίνη ήταν οι πιο συχνά αναφερόμενες ουσίες στα περιστατικά που περιλάμβαναν την MDMA.

Στοιχεία για την αγορά MDMA

• Το 2022, τα κράτη μέλη της ΕΕ ανέφεραν 14 500 κατασχέσεις MDMA (10 000 το 2021), που αντιστοιχούν σε 1,2 τόνους σκόνης MDMA (1,6 τόνοι το 2021) και 2,5 εκατομμύρια δισκία MDMA (3,5 εκατομμύρια το 2021). Η Τουρκία κατάσχεσε 5 εκατομμύρια δισκία MDMA το 2022 (7,6 εκατομμύρια το 2021) (Γράφημα 5.3).
• Το 2022, 6 κράτη μέλη της ΕΕ ανέφεραν την εξάρθρωση 48 εργαστηρίων MDMA (25 το 2021). Το Βέλγιο ανέφερε 27 εργαστήρια MDMA το 2022 (8 το 2021), ενώ οι Κάτω Χώρες υπέβαλαν 13 αναφορές, η Ισπανία υπέβαλε 5 και η Γαλλία, η Πολωνία και η Σουηδία 1 έκαστη.
• Οι κατασχέσεις πρόδρομων ουσιών της MDMA αυξήθηκαν σε 20,5 τόνους το 2022 (7,1 τόνοι το 2021. Το 2022 αναφέρθηκαν κατασχέσεις 19,9 τόνων της πρόδρομης ουσίας της MDMA, ήτοι της PMK, και των γλυκιδικών παραγώγων της (2,6 τόνοι το 2021). Αναφέρθηκαν επίσης κατασχέσεις εναλλακτικών χημικών ουσιών για την παραγωγή MDMA: Η MAMDPA κατασχέθηκε σε μικρότερες ποσότητες το 2022 (37 κιλά, έναντι 4,5 τόνων το 2021).
• Αν και υψηλή σε σύγκριση με το παρελθόν, η μέση περιεκτικότητα των δισκίων σε MDMA συνέχισε να μειώνεται το 2022 μετά την κορύφωση του 2019· η καθαρότητα των σκονών παρέμεινε σταθερή σε σύγκριση με το 2021. Τα δισκία MDMA που κατασχέθηκαν στην Ευρώπη περιείχαν κατά μέσο όρο μεταξύ 140 και 157 χιλιοστά του γραμμαρίου MDMA (161-173 χιλιοστά του γραμμαρίου το 2021) και η μέση καθαρότητα της κατασχεθείσας σκόνης MDMA κυμαινόταν από 46 % έως 100 % (42-100 % το 2021), με τις μισές χώρες να αναφέρουν τιμές της τάξης του 66-87 % (69-85 % το 2021). Οι Κάτω Χώρες, ωστόσο, ανέφεραν χαμηλότερη μέση περιεκτικότητα των δισκίων έκστασης σε MDMA (130 χιλιοστά του γραμμαρίου ανά δισκίο).

• Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2023, η μέση ποσότητα MDMA ανά δισκίο που υποβλήθηκε σε ανάλυση από τις υπηρεσίες ανάλυσης ναρκωτικών σε 18 πόλεις σε 10 κράτη μέλη της ΕΕ περιείχε 134 χιλιοστά του γραμμαρίου της ναρκωτικής ουσίας (139 χιλιοστά του γραμμαρίου την ίδια περίοδο του 2022). Η μέση καθαρότητα της σκόνης MDMA που αναφέρθηκε ήταν 80 % (78 % το πρώτο εξάμηνο του 2022) (Γράφημα 5.4).
• Το 2023, συνολικά 1 541 δείγματα που πωλήθηκαν ως MDMA ελέγχθηκαν για ψυχοδραστικές νοθευτικές ουσίες από 12 υπηρεσίες ανάλυσης ναρκωτικών σε 9 κράτη μέλη της ΕΕ. Η MDMA ήταν η μόνη ψυχοδραστική ουσία που ανιχνεύθηκε σε 1 325 δείγματα, ενώ τα υπόλοιπα 216 δείγματα περιείχαν τουλάχιστον μία άλλη ψυχοδραστική ουσία. Οι συνθετικές καθινόνες ήταν οι πιο συχνά ανιχνευθείσες ψυχοδραστικές ουσίες, αντιπροσωπεύοντας το 44 % του συνόλου των ψυχοδραστικών νοθευτικών ουσιών που ανιχνεύθηκαν σε δείγματα που πωλούνταν ως MDMA (Γράφημα 5.5). Οι συνθετικές καθινόνες αναφέρθηκαν από τις υπηρεσίες σε 9 κράτη μέλη (έναντι 4 το 2022), ενώ και οι 12 υπηρεσίες ανέφεραν την ανίχνευση των εν λόγω ουσιών σε τουλάχιστον ένα δείγμα MDMA. Οι συνθετικές καθινόνες που ανιχνεύθηκαν συχνότερα σε προϊόντα MDMA το 2023 ήταν οι 3-CMC, 4-CMC, 3-FEA, 3-MMC και διπεντυλόνη.

Πρωτογενή δεδομένα

Εμφάνιση πινάκων πρωτογενών δεδομένων